Việc nắm rõ các quy định mới nhất về người phụ thuộc thuế thu nhập cá nhân trở nên vô cùng quan trọng. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan và chi tiết về những quy định mới nhất liên quan đến việc khai báo và giảm trừ thuế cho người phụ thuộc. Từ đó, bạn có thể đảm bảo mình luôn tuân thủ đúng luật pháp và tận dụng tối đa các lợi ích về thuế mà mình được hưởng.
1. Ai là người phụ thuộc thuế Thu Nhập Cá Nhân?
Theo quy định tại điểm d khoản 1 Điều 9 Thông tư 111/2013/TT-BTC, các đối tượng được xem là người phụ thuộc trong thuế thu nhập cá nhân bao gồm 4 nhóm người sau:
1. Con cái:
- Bao gồm con đẻ, con nuôi hợp pháp, con ngoài giá thú, và con riêng của vợ hoặc chồng.
- Trẻ em dưới 18 tuổi.
- Con từ 18 tuổi trở lên bị khuyết tật, không có khả năng lao động.
- Con đang học tại Việt Nam hoặc nước ngoài ở các bậc đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp, dạy nghề, kể cả con từ 18 tuổi trở lên đang học phổ thông (bao gồm thời gian chờ kết quả thi đại học từ tháng 6 đến tháng 9 năm lớp 12) và không có thu nhập hoặc thu nhập bình quân tháng trong năm từ tất cả các nguồn không vượt quá 1 triệu đồng.
2. Vợ hoặc chồng:
- Đối với người trong độ tuổi lao động, phải đáp ứng đồng thời các điều kiện: bị khuyết tật, không có khả năng lao động và không có thu nhập hoặc thu nhập bình quân tháng trong năm từ tất cả các nguồn không vượt quá 1 triệu đồng.
- Đối với người ngoài độ tuổi lao động, không có thu nhập hoặc thu nhập bình quân tháng trong năm từ tất cả các nguồn không vượt quá 1 triệu đồng.
3. Cha mẹ:
- Bao gồm cha đẻ, mẹ đẻ; cha vợ, mẹ vợ (hoặc cha chồng, mẹ chồng); cha dượng, mẹ kế; cha nuôi, mẹ nuôi hợp pháp.
- Đối với người trong độ tuổi lao động, phải đáp ứng đồng thời các điều kiện: bị khuyết tật, không có khả năng lao động và không có thu nhập hoặc thu nhập bình quân tháng trong năm từ tất cả các nguồn không vượt quá 1 triệu đồng.
- Đối với người ngoài độ tuổi lao động, không có thu nhập hoặc thu nhập bình quân tháng trong năm từ tất cả các nguồn không vượt quá 1 triệu đồng.
4. Các cá nhân khác:
- Bao gồm anh chị em ruột của người nộp thuế.
- Ông bà nội, ngoại; cô, dì, cậu, chú, bác ruột của người nộp thuế.
- Cháu ruột của người nộp thuế (con của anh chị em ruột).
- Người phải trực tiếp nuôi dưỡng khác theo quy định của pháp luật.
Các cá nhân này phải là người không nơi nương tựa và được người nộp thuế trực tiếp nuôi dưỡng, đáp ứng các điều kiện tại điểm đ khoản 1 Điều 9 Thông tư 111/2013/TT-BTC. Điều này đảm bảo rằng những người thực sự cần được hỗ trợ sẽ được xem xét để giảm trừ thuế thu nhập cá nhân một cách hợp lý và công bằng.
2. Tầm quan trọng của việc khai báo người phụ thuộc trong thuế TNCN
Việc khai báo người phụ thuộc trong thuế thu nhập cá nhân (TNCN) không chỉ là một thủ tục hành chính mà còn mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho người nộp thuế. Dưới đây là một số lý do nổi bật về tầm quan trọng của việc này:
- Giảm trừ thuế:
Khai báo người phụ thuộc giúp người nộp thuế được giảm trừ một khoản thu nhập chịu thuế tương ứng, từ đó giảm số thuế phải nộp. Điều này đặc biệt có ý nghĩa với những người có thu nhập trung bình và thấp, giúp họ giảm bớt gánh nặng tài chính hàng tháng.
- Hỗ trợ gia đình:
Những người phụ thuộc thường là những thành viên gia đình không có khả năng lao động hoặc có thu nhập thấp, chẳng hạn như con cái, cha mẹ già yếu hoặc người thân bị khuyết tật. Việc khai báo giúp đảm bảo rằng những người này được hỗ trợ tài chính tốt hơn từ thu nhập của người lao động.
- Tuân thủ pháp luật:
Việc khai báo người phụ thuộc đúng quy định giúp người nộp thuế tuân thủ pháp luật, tránh các rủi ro về pháp lý như bị xử phạt hành chính hoặc phải nộp bổ sung thuế và lãi suất chậm nộp do khai báo sai hoặc thiếu.
- Tối ưu hóa tài chính cá nhân:
Thông qua việc khai báo người phụ thuộc, người nộp thuế có thể tối ưu hóa tình hình tài chính cá nhân của mình. Khoản giảm trừ thuế có thể được dùng để tái đầu tư, tiết kiệm hoặc chi tiêu cho các nhu cầu khác của gia đình.
- Lợi ích xã hội:
Khi nhiều người tuân thủ việc khai báo người phụ thuộc, nguồn thu từ thuế được phân bổ công bằng hơn và các chính sách hỗ trợ xã hội được thực hiện hiệu quả hơn. Điều này góp phần xây dựng một xã hội công bằng và ổn định hơn.
- Cải thiện chất lượng cuộc sống:
Việc giảm trừ thuế thông qua khai báo người phụ thuộc giúp tăng thu nhập khả dụng của người nộp thuế, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống của bản thân và gia đình họ.
Nhìn chung, khai báo người phụ thuộc trong thuế TNCN là một việc làm cần thiết và mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người nộp thuế. Việc nắm rõ và tuân thủ các quy định về khai báo này không chỉ giúp giảm thiểu gánh nặng thuế mà còn góp phần hỗ trợ gia đình và xây dựng một xã hội công bằng hơn.
3. Quy định pháp luật mới nhất về đăng ký người phụ thuộc
Theo mục c.2 khoản 1 Điều 9 Thông tư 111/2013/TT-BTC, việc đăng ký người phụ thuộc để tính giảm trừ gia cảnh trong thuế thu nhập cá nhân (TNCN) được quy định như sau:
Người nộp thuế được tính giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc nếu đã đăng ký thuế và được cấp mã số thuế. Khi người nộp thuế đăng ký giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc, cơ quan thuế sẽ cấp mã số thuế cho người phụ thuộc và người nộp thuế được tạm tính giảm trừ gia cảnh ngay trong năm kể từ khi đăng ký. Đối với những người phụ thuộc đã được đăng ký giảm trừ gia cảnh trước khi Thông tư này có hiệu lực, họ sẽ tiếp tục được giảm trừ cho đến khi được cấp mã số thuế.
Trường hợp người nộp thuế chưa tính giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc trong năm tính thuế, thì có thể tính giảm trừ từ tháng phát sinh nghĩa vụ nuôi dưỡng khi thực hiện quyết toán thuế và có đăng ký giảm trừ gia cảnh. Riêng với người phụ thuộc khác theo hướng dẫn tại tiết d.4, điểm d, khoản 1, Điều 9 Thông tư 111/2013/TT-BTC, thời hạn đăng ký giảm trừ gia cảnh chậm nhất là ngày 31 tháng 12 của năm tính thuế. Quá thời hạn này, sẽ không được tính giảm trừ gia cảnh cho năm tính thuế đó.
Mỗi người phụ thuộc chỉ được tính giảm trừ một lần vào một người nộp thuế trong năm tính thuế. Trong trường hợp nhiều người nộp thuế cùng có một người phụ thuộc chung phải nuôi dưỡng, họ phải tự thỏa thuận để đăng ký giảm trừ gia cảnh cho một người nộp thuế duy nhất.
4. Mức giảm trừ thuế cho người phụ thuộc
Theo Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14, mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng.
5. Thủ tục đăng ký người phụ thuộc giảm trừ gia cảnh
Thủ tục đăng ký người phụ thuộc giảm trừ gia cảnh sẽ được tiến hành theo hướng dẫn chi tiết sau:
5.1 Trình tự thực hiện
Trình tự thực hiện đăng ký người phụ thuộc thuế thu nhập cá nhân sẽ tiến hành theo 2 bước:
Bước 1: Đăng ký và nộp hồ sơ chứng minh người phụ thuộc
Đăng ký và nộp hồ sơ chứng minh người phụ thuộc là bước bắt buộc trong thủ tục giúp cơ quan xác minh thông tin của người phụ thuộc được yêu cầu.
Đăng ký người phụ thuộc (NPT):
- Người nộp thuế lập hồ sơ đăng ký NPT lần đầu để tính giảm trừ gia cảnh trong suốt thời gian tính giảm trừ gia cảnh, gửi đến tổ chức, cá nhân trả thu nhập (nếu cá nhân nộp thuế qua tổ chức, cá nhân trả thu nhập) chậm nhất là trước thời hạn khai thuế hoặc trước khi nộp hồ sơ quyết toán thuế của tổ chức, cá nhân trả thu nhập theo quy định của Luật Quản lý Thuế.
- Tổ chức, cá nhân trả thu nhập lưu giữ một (01) hồ sơ và nộp một (01) hồ sơ cho cơ quan thuế trực tiếp quản lý cùng thời điểm nộp tờ khai thuế thu nhập cá nhân của kỳ khai thuế đó hoặc khi nộp hồ sơ quyết toán thuế TNCN theo quy định của Luật Quản lý Thuế.
- Trường hợp người nộp thuế trực tiếp khai thuế với cơ quan thuế, hồ sơ đăng ký NPT sẽ được nộp cho cơ quan thuế trực tiếp quản lý cùng thời điểm nộp tờ khai thuế thu nhập cá nhân của kỳ khai thuế đó theo quy định của Luật Quản lý Thuế hoặc khi nộp hồ sơ quyết toán thuế theo quy định. Đối với người phụ thuộc khác (ví dụ: anh, chị, em ruột; ông, bà nội ngoại; cô, dì…) theo hướng dẫn tại tiết d.4, điểm d, khoản 1, Điều 9 Thông tư số 111/2013/TT-BTC, thời hạn đăng ký giảm trừ gia cảnh chậm nhất là ngày 31 tháng 12 của năm tính thuế.
- Trong thời gian tính giảm trừ gia cảnh, nếu có thay đổi (tăng/giảm) về NPT hoặc thay đổi nơi làm việc, người nộp thuế phải thực hiện lại việc đăng ký NPT (hồ sơ, thời hạn, trình tự các bước giống như đăng ký NPT lần đầu).
Nộp hồ sơ chứng minh NPT:
- Chậm nhất là sau 03 tháng kể từ ngày đăng ký NPT lần đầu, người nộp thuế lập hồ sơ chứng minh NPT theo hướng dẫn tại điểm g, khoản 1, Điều 9 Thông tư số 111/2013/TT-BTC, gửi đến tổ chức, cá nhân trả thu nhập hoặc cơ quan thuế (nơi đã nộp mẫu đăng ký NPT lần đầu).
- Trong thời gian tính giảm trừ gia cảnh, nếu có thay đổi (tăng/giảm) về NPT hoặc thay đổi nơi làm việc, người nộp thuế phải thực hiện nộp lại hồ sơ chứng minh NPT (hồ sơ, trình tự các bước giống như nộp hồ sơ chứng minh NPT lần đầu).
Bước 2: Cơ quan thuế tiếp nhận hồ sơ
Cơ quan thuế sẽ tiếp nhận hồ sơ của bạn dưới nhiều hình thức, chẳng hạn như:
- Tiếp nhận trực tiếp tại cơ quan thuế: Công chức thuế tiếp nhận và đóng dấu tiếp nhận hồ sơ, ghi thời gian nhận hồ sơ, ghi nhận số lượng tài liệu trong hồ sơ và ghi vào sổ văn thư của cơ quan thuế.
- Tiếp nhận qua đường bưu chính: Công chức thuế đóng dấu ghi ngày nhận hồ sơ và ghi vào sổ văn thư của cơ quan thuế.
- Tiếp nhận thông qua giao dịch điện tử: Việc tiếp nhận, kiểm tra và chấp nhận hồ sơ khai thuế do cơ quan thuế thực hiện thông qua hệ thống xử lý dữ liệu điện tử.
Việc tuân thủ đúng quy trình đăng ký và nộp hồ sơ chứng minh người phụ thuộc sẽ giúp người nộp thuế hưởng lợi ích từ việc giảm trừ gia cảnh, đồng thời đảm bảo tính hợp lệ và tránh các rủi ro pháp lý trong quá trình khai thuế.
5.2 Cách thực hiện
Người đăng ký có thể nộp đơn bằng một trong hai hình thức sau đây:
1. Hình thức nộp trực tiếp
- Thời hạn giải quyết: Ngay lập tức
- Phí, lệ phí: 0
Người nộp thuế (NNT) thuộc diện nộp thuế qua tổ chức, cá nhân trả thu nhập nộp hồ sơ đăng ký người phụ thuộc (NPT) và hồ sơ chứng minh NPT tại tổ chức, cá nhân trả thu nhập.
NNT trực tiếp khai thuế với cơ quan thuế nộp hồ sơ theo các cách sau:
- Nộp trực tiếp tại trụ sở cơ quan thuế.
- Không phải trả kết quả cho người nộp thuế.
2. Hình thức nộp qua dịch vụ bưu chính
- Thời hạn giải quyết: Ngay lập tức
- Phí, lệ phí: 0
Người nộp thuế có thể gửi hồ sơ qua các cách sau:
- Gửi qua hệ thống bưu chính.
- Gửi bằng văn bản điện tử qua cổng thông tin điện tử của cơ quan thuế.
- Không phải trả kết quả cho người nộp thuế.
5.3 Chuẩn bị hồ sơ
Hồ sơ để đăng ký người phụ thuộc bao gồm:
- Mẫu Đăng ký NPT giảm trừ gia cảnh Mẫu số 20-ĐK-TCT ban hành kèm theo Thông tư số 95/2016/TT-BTC – 1 bản chính.
- Hồ sơ chứng minh NPT theo hướng dẫn tại điểm g, khoản 1, điều 9 Thông tư số 111/2013/TT-BTC ngày 15/8/2013 của Bộ Tài chính – 1 bản chính.
- Mẫu Đăng ký NPT giảm trừ gia cảnh cho tổ chức, cá nhân trả thu nhập – 1 mẫu. Riêng đối với trường hợp cá nhân nộp thuế qua tổ chức, cá nhân trả thu nhập thì nộp 2 mẫu.
6. Các câu hỏi thường gặp
Dưới đây là một số thắc mắc thường gặp về người phụ thuộc thuế TNCN:
1. Có phải nộp lại hồ sơ nếu thay đổi người phụ thuộc không?
Trong thời gian tính giảm trừ gia cảnh, nếu có thay đổi về người phụ thuộc (tăng/giảm) hoặc thay đổi nơi làm việc, người nộp thuế cần thực hiện lại việc đăng ký và nộp hồ sơ chứng minh người phụ thuộc mới.
2. Một người phụ thuộc có thể được giảm trừ thuế cho nhiều người nộp thuế không?
Không. Mỗi người phụ thuộc chỉ được tính giảm trừ một lần vào một người nộp thuế trong năm tính thuế. Nếu có nhiều người nộp thuế cùng có một người phụ thuộc, họ phải tự thỏa thuận để đăng ký giảm trừ gia cảnh cho một người nộp thuế duy nhất.
3. Nếu quên đăng ký người phụ thuộc, có thể bổ sung sau không?
Có. Trường hợp người nộp thuế chưa tính giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc trong năm tính thuế, có thể tính giảm trừ từ tháng phát sinh nghĩa vụ nuôi dưỡng khi thực hiện quyết toán thuế và có đăng ký giảm trừ gia cảnh.
4. Thời hạn giải quyết hồ sơ đăng ký người phụ thuộc là bao lâu?
Thời hạn giải quyết ngay lập tức sau khi nộp hồ sơ. Người nộp thuế không cần chờ kết quả trả về từ cơ quan thuế.
5. Mức giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc là bao nhiêu?
Theo Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14, mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng.
7. Kết luận
Việc khai báo người phụ thuộc trong thuế thu nhập cá nhân không chỉ giúp giảm gánh nặng thuế mà còn hỗ trợ tài chính cho gia đình bạn một cách hiệu quả. Hiểu rõ và tuân thủ các quy định pháp luật liên quan là điều cần thiết để đảm bảo quyền lợi của bạn.
Nếu bạn cần tư vấn chi tiết hoặc hỗ trợ trong việc đăng ký người phụ thuộc, đừng ngần ngại liên hệ với Pix Consulting. Chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trong mọi vấn đề về thuế thu nhập cá nhân, đảm bảo bạn nhận được sự hỗ trợ chuyên nghiệp và chính xác nhất.
Liên hệ với Pix Consulting qua Hotline: 0987.297.242 ngay hôm nay để được tư vấn và giải đáp mọi thắc mắc của bạn!
